اصلی ترین دلیل نداشتن خواب کافی در دوران بارداری افزایش اندازه جنین است که وضعیت و فرم مادر را برای خوابیدن دچار مشکل می کند.
به عنوان مثال اگر فرد عادت به خوابیدن به پشت یا شکم داشته است ، مدتها زمان لازم دارد تا به وضعیت جدید و خوابیدن به پهلو عادت کند.
بعلاوه جابه جا شدن و تغییر وضعیت در رخت خواب نیز سخت تر می شود.
خواب طولانی در سه ماهه اول بارداری امری عادی است زیرا در این دوران بدن احساس خستگی بیشتر دارد ، تا زمانی که به چیز جدیدی که در حال رشد است عادت کند.
در این زمان جفت شکل می گیرد و بدن خون بیشتری تولید می کند و قلب با سرعت بیشتری عمل پمپ را انجام می دهد.
اما در ماه های بعدی خوابیدن و فرم خواب دچار اشکال می شود و زن باردار نمی تواند خواب کافی و بدون وقفه در شب داشته باشد.
بسیاری از زنان باردار مدعی هستند که خواب آنها واضح تر و پویاتر از قبل می شود و حتی دچار کابوس نیز می شوند.
شاید استرس های این دوران کیفیت خواب را اینگونه تحت تاثیر قرار می دهد.
نگرانی بابت سلامت جنین، کیفیت زایمان و توانایی مادر شدن و .. ذهن را به گونه ای درگیر می کند که خواب را از مادر دور خواهد کرد.
بهترین وضعیت خواب در حاملگی
از همان ابتدای بارداری به خود عادت دهید که به پهلو دراز بکشید.
خوابیدن به پهلو با زانوهای خمیده ، بهترین و راحت ترین وضعیت خواب در این دوران است.
این وضعیت حتی کار قلب را نیز آسان تر می کند زیرا فشار جنین را از روی بزرگ سیاهرگ برداشته و خون اندام ها راحت تر به قلب بر می گردد.
بعضی از پزشکان اعتقاد دارند که زنان باردار باید به پهلوی چپ بخوابند زیرا کبد در طرف راست بدن قرار دارد و خوابیدن به پهلوی چپ ، فشار ناشی از رحم را از روی این ارگان بزرگ برمی دارد.
خوابیدن به پهلوی چپ جریان خون را به قلب ارتقا می بخشد و خون بیشتری به جنین، رحم و کلیه ها راه می یابد و فشار از کمر برداشته می شود.
اما راجع به چرخش خود در هنگام خواب نباید نگران بود.
تغییر وضعیت در شب امری اجتناب ناپذیر و کنترل نشده است.
اغلب در سه ماهه سوم بارداری خوابیدن به پشت اصلا امکان پذیر نخواهد شد زیرا حالت راحتی نیست.
اما اگر به پشت بخوابید فشار ناشی از جنین به بزرگ سیاهرگ اعمال شده و با ایجاد ناراحتی از خواب بیدار می شوید.
اگر علی رغم این مسئله باز هم ممکن است به پشت دراز بکشید از پزشک خود راجع به تغییر دادن این وضعیت سوال کنید.
شاید استفاده از بالش به شما کمک کند که وضعیت خواب را اصلاح نموده و خواب بهتری را تجربه کنید.
با توجه به تغییر کیفیت خواب در دوران بارداری
زن باردار مجاز به استفاده از داروهای غیر تجویزی و یا گیاهان دارویی برای بهبود کیفیت خواب در این دوران نیستید.
رعایت موارد زیر می تواند در کاهش بی خوابی کمک کند
۱- حذف نوشیدنی های کافئین دار نظیر قهوه و چای از رژیم غذایی و محدود کردن مصرف به ابتدای صبح و یا ابتدای بعد از ظهر
۲- اجتناب از نوشیدن مایعات فراوان و خوردن غذای سنگین قبل از رفتن به بستر
۳- رعایت برنامه زمانی منظم برای رفتن به بستر و بیدار شدن از خواب
۴- اجتناب از فعالیت بدنی سنگین قبل از رفتن به بستر، در عوض به مدت ۱۵ دقیقه دوش اب گرم و یا نوشیدن شیر و عسل قبل از خواب .
۵- اگر دچار گرفتگی ساق پا میشوید ، پای خود را به دیوار فشار دهید .مصرف کلسیم کافی نیز میتواند به رفع گرفتگی کمک کند.
برای کاهش مشکلات خواب که به علل مختلف مثل سو هاضمه ,سوزش سر دل, فشار رحم و ..ایجاد می شود به نکات زیر توجه کنید:
یک دوش آب گرم قبل از خواب بگیرید
قبل از خواب شیر گرم و یامخلوط آب گرم با آب لیموی تازه بنوشید
نور و صدای اضافی را حذف کنید
طی ۲ ساعت قبل از خواب غذای سنگین نخورید
ورزشهایی مثل نفس کشیدن عمیق را تجربه کنید
به پهلوی چپ خوابیده و از بالشهای متعدد در قسمتهای حساس بدن استفاده کنید
از ماساژ قسمتهای مختلف بدن بهره ببرید
از خوردن محصولات کافئین دار خوداری کنید
کتابهای دوست داشتنی خود را بخوانید
اصلا از داروی خواب استفاده نکنید.
● عواملی که باعث کم خوابی می شوند
– گرفتگی و درد عضلات در خواب شب
– افزایش ضربان قلب و تنفس کوتاه و سریع
– افزایش دفع ادرار
– جنین بسیار فعال در رحم که به مثانه و سایر نقاط حساس مادر محکم لگد می زند
– سختی تکان خوردن و جابجا شدن در رختخواب به دلیل بزرگی شکم مادر
– احساس درد در قسمت پشت بدن بخصوص کمر
– دیدن خواب بیشتر از حد معمول
– دیدن خواب های آشفته
– عصبی و نگران بودن مادر در مورد نحوه زایمان
– نگرانی مادر در مورد سلامتی نوزاد خود