همدلی به معنی فهمیدن دیگران است بدون آنکه طرف مقابل را رد یا تایید کنیم . همدلی معنی مخالفی با دلسوزی و بی تفاوتی دارد .
برای هر زوجی ممکن است در زندگی موقعیت های خاص و بحرانی و زجر آوری پیش بیاید و گاها این موارد به حدی است که ممکن است افراد دچار اضطراب و افسردگی شوند و حسابی به هم بریزند. طبق تحقیق های انجام شده فشار روانی و افسردگی به ترتیب دومین و سومین مشکل بسیار مهم محل کار، البته بعد از بحران خانوادگی محسوب می شود.
خستگی زیاد، بی خوابی، فشار خون بالا، سردرد، زخم معده و ترش کردن، ناتوانی در تمرکز و بی اشتهایی شایع ترین نشانه های این بحران ها است . تقریبا تمام این علامت ها ناشی از استرس زیادی است که در شرایط سختی همچون بحران شغلی و یا تحصیلی، انسان با آن مواجه می شود.
روان شناسان اعتقاد دارند در این دوران از زندگی نقش همسر به ویژه زنان در همراهی همسرشان بسیار سخت تر از دیگر شرایط دشوار زندگی است. چون همسران افراد پرمشغله مجبورند با تلاطمات روحی همسرانشان که گاهی با بدخلقی و عصبانیت های غیرقابل تحمل همراه است نه تنها کنار بیایند، بلکه همسرشان را یاری دهند و اجازه ندهند بیش از پیش در خود فرو رفته و احساس بی کفایتی کنند.
آنان مدام باید تلاش کنند تا محیطی آرام و سرشار از محبت برای آن ها فراهم کرده و در عین حال اعتماد به نفس از دست رفته همسرشان را با دادن امید و شوقی دوباره برای حرکت و بازسازی زندگی زنده نگه دارند؛ اما چگونه؟
اولین و مهم ترین قدم برای دادن شوق دوباره به همسر بحران زده، همدلی کردن است. همدلی یعنی این که بتوانیم دیگران را درک کنیم، بدون این که آن ها را تایید یا رد کنیم . بدون دلسوزی یا بی اعتنایی کردن. همدلی یعنی طرف مقابل بداند که من حالش را، دلیل رفتارش را می دانم، درک می کنم، می فهمم و بی اعتنا و بی تفاوت نیستم.
همدلی با همسر باعث می شود تا همسران به راحتی به توافق و تفاهم بر سر موضوعات مختلف برسند و همچنین حس همدلی بین همسران می تواند باعث هماهنگی و یک دل و یک رنگ شدن آن ها شود. اگر همسرتان احساس کند که او را درک نمی کنید حتی اگر اشتباه می کند، باز هم یک دیوار از هیجان های منفی بین شما به وجود می آید.
درک کردن طرف مقابل به این معنی نیست که شما تمام صحبت های او را کامل و بدون چون و چرا بپذیرید و تسلیم گفته هایش شوید، بلکه منظور فهمیدن احساسات و هیجانات یکدیگر است. یعنی اگر بین شما و همسرتان اختلافی هم وجود دارد این اختلاف نباید به رابطه عاطفی تان آسیب بزند.
خیلی وقت ها همدلی می تواند ناراحتی ها را برطرف کند بدون این که توافق بین همسران به وجود آمده باشد. اغلب ناراحتی ها به خاطر وجود مشکلات نیست بلکه به خاطر همدلی نکردن باعث می شود که در بروز مشکلات فرد خودش را قربانی و رهاشده احساس کند.
چگونه همدلی کنیم؟
حال اگر شما از آن دسته از انسان هایی هستید که در همدلی کردن احساس ضعف می کنید و یا می خواهید راه های تقویت حس همدلی را یاد بگیرید، ما نکات زیر را به شما توصیه می کنیم:
۱- شنونده خوب باشید
به همسرتان اجازه دهید تا احساسات خودش را به راحتی بیان کند. درواقع اصل مهم همدلی، شنونده خوب بودن است. به سخنانش کاملا گوش دهید و به گونه ای برخورد کنید که بداند سعی می کنید مانند او به مشکل نگاه کنید.
۲- احساسات خود را بیان کنید
هنگام برزو مشکل سعی کنید شما نیز احساساتتان را با همسرتان در میان بگذارید.
۳- خودآگاهی و خودشناسی بیشتر
چون همدلی بر پایه خودآگاهی و خودشناسی است، هر چه بیشتر نسبت به احساس های خودتان آگاهی داشته باشید بهتر می توانید احساس های همسرتان را درک کنید.
۴- استفاده کردن از تجربه های قبلی
تجارب مشابه گذشته کمک می کند تا موقعیت و احساس های طرف مقابل را بهتر درک کنید. با یادآوری تجارت مشابهی که داشته اید، در درک احساسات همدلانه همسر موفق تر عمل خواهید کرد.
۵- داشتن صداقت
تظاهر به همدلی نکنید و به احساسات همسرتان لطمه نزنید. نقش بازی کردن یا استفاده ابزاری برای رسیدن به هدف های خود از رفتار همدلانه، موجب دلسردی و بی اعتمادی می شود.
۶- قرار دادن خودتان به جای او
در ارتباط با همسر، قبل از اقدام به هر عملی، لحظه ای هم که شده خود را به جای او قرار دهید. هر چه قدر حس همدلی را در خود تقویت کنید، همان قدر سنگ صبور همسر خود خواهید بود.
۷- قضاوت نکنید
دستور دادن، قضاوت کردن، نصیحت کردن و سرزنش، نشان دهنده وضعیت بالاتر و اندیشه فراتر شما نسبت به همسرتان است که احساس همدلی را از بین می برد، با این رفتارها این حس را القا می کنید که از او بالاتر هستید، پس از آن پرهیز کنید.
۸- راه حل ندهید
سعی کنید در همدلی راه حل ندهید چون طرف مقابل دلش می خواهند فقط ناراحتی خود را با کسی در میان بگذارد و از جانب او درک شود و فقط زمانی که خودش از شما تقاضای کمک کرد می توانید نظر خود را بگویید.
۹- دلسوزی نکنید
در همدلی برای طرف مقابل دلسوزی یا ترحم نکنید. برای مثال نگویید «وای بیچاره، تو چه قدر مصیبت کشیدی…»
۱۰- مشکلات را بزرگ جلوه ندهید
مشکل همسر را بیش از حد جلوه ندهید و برای مثال نگویید «عجب مکافات بزرگی! با وجود این چه می خواهی بکنی؟»
۱۱- مشکلات را کوچک جلوه ندهید
مشکل همسر را کوچک و بی ارزش ندانید. برای مثال نگویید «ای بابا خجالت بکش، این که مشکلی نیست و… پس اگر جای من بودی چه کار می کردی؟»